De Bijbel en muziekinstrumenten

2. Mozes

In dit tweede artikel over muziekinstrumenten in de Bijbel willen we stilstaan bij Mozes.

Mozes was Gods gekozen persoon, middelaar, om het volk van Israel te leiden vanuit Egypte, naar het beloofde land Kanaan.

In deze volgende verzen krijgt Mozes de opdracht om twee zilveren trompetten te maken en ontvangt hij voorschriften over het gebruik ervan. Het is geen toeval dat Mozes deze opdracht krijgt vlak voor het vertrek van de Sinai, want de instrumenten zijn nodig bij het organiseren en mobiliseren van het volk.

Dit alles ten tijde dat de Israelieten de tabernakel was gegeven.
Deze tabernakel was de plaats van offerande voor het volk. En deze werd telkens verplaatst.

Numeri 10:
1 De Here sprak tot Mozes:
2 Maak u twee zilveren trompetten; van gedreven werk zult gij deze maken, om u te dienen tot het samenroepen van de vergadering en tot het opbreken van de legerplaatsen.
3 Geeft men op beide een stoot, dan zal de gehele vergadering zich tot u verzamelen bij de ingang van de tent der samenkomst.
4 Geeft men op een een stoot, dan zullen de vorsten, de stamhoofden Israels, zich tot u verzamelen.
5 Blaast gij een signaal, dan zullen de legerafdelingen die aan de oostzijde gelegerd zijn, opbreken;
6 Blaast gij een tweede signaal, dan zullen de legerafdelingen die aan de zuidzijde gelegerd zijn, opbreken. Men zal een signaal blazen, als zij moeten opbreken;
7 Bij het samenroepen van de gemeente zult gij alleen een stoot geven, maar geen signaal blazen.
8 De zonen van Aaron, de priesters, zullen op de trompetten blazen; dit zal u tot een altoosdurende inzetting zijn voor uw nageslacht.
9 En wanneer gij in uw land ten strijde trekt tegen de vijand die u benauwt, dan zult gij op de trompetten een signaal blazen, waardoor gij in gedachtenis gebracht zult worden voor het aangezicht van de Here, uw God, zodat gij van uw vijanden verlost zult worden.
10 Ook op uw vreugdedagen, op uw feesten en op uw nieuwemaansdagen zult gij een stoot op de trompetten geven bij uw brandoffers en vredeoffers; zij zullen u dienen om u voor het aangezicht van uw God in gedachtenis te brengen; Ik ben de Here, uw God.

Trompetten:
02689 chatsotsarah
1) trompet, klaroen

In deze tekst zien we een aantal belangrijke zaken, te weten. 1. Maak u twee zilveren trompetten; van gedreven werk zult gij deze maken, om u te dienen tot het samenroepen van de vergadering en tot het opbreken van de legerplaatsen.

Mozes kreeg een duidelijke opdracht om twee trompetten te maken van zilver. Deze dienden tot het samenroepen van de vergaderingen van verschillende soorten en tot het opbreken van de legerplaatsen.

2. Geeft men op beide een stoot, dan zal de gehele vergadering zich tot u verzamelen bij de ingang van de tent der samenkomst.

Twee trompetten, als op beide een stoot gegeven zou worden, dan was dit een teken dat de gehele vergadering zich zou verzamelen, voor Mozes, bij de ingang van de tent der samenkomst.

Dit alles gebeurde ten tijde van de tabernakel.

Stoot:
08628 taqa
1) blazen, klappen, slaan, steken.
2) slaan, ergens doorheen drijven.

Dit woord betekent, slaan, in de zin van iets ergens doorheen drijven, bijvoorbleed pinnen in de grond, Genesis 31; 25, of in dit geval “lucht door de trompet drijven, of stoten”.

3. Geeft men op een een stoot, dan zullen de vorsten, de stamhoofden Israels, zich tot u verzamelen.

In deze woorden zien we dat er alleen op één trompet geblazen werd, dan was dit een teken dat de stamhoofden zich tot Mozes moesten verzamelen.

4. Blaast gij een signaal, dan zullen de legerafdelingen die aan de oostzijde gelegerd zijn, opbreken; Blaast gij een tweede signaal, dan zullen de legerafdelingen die aan de zuidzijde gelegerd zijn, opbreken. Men zal een signaal blazen, als zij moeten opbreken.

Signaal:
08643 taruwah
1) alarm, signaal, geluid van een storm, schreeuw, krijgsgeschreeuw, vreugde- kreet
1) krijgsgeschreeuw
1) trompetstoot (voor de mars)
1) vreugdekreet (op godsdienstige gronden)
1) vreugdekreet (algemeen)

In deze woorden zien we, als er een signaal geblazen werd, dat dit het teken was voor het opbreken van de legerafdelingen. Bij het eerste signaal voor de oostzijde, bij het tweede signaal de zuidzijde.

Interessant hier is dat de noord- en west-zijde niet genoemd worden.

5. Bij het samenroepen van de gemeente zult gij alleen een stoot geven, maar geen signaal blazen.

In deze woorden zien we hoe, als de gemeente samengeroepen moest worden, dan zou er alleen een stoot, blazen, gegeven moeten worden en geen signaal.

6. De zonen van Aaron, de priesters, zullen op de trompetten blazen; dit zal u tot een altoosdurende inzetting zijn voor uw nageslacht.

In deze woorden zien we de opdracht van God dat alleen de zonen van Aaraon, de priesters, op de trompetten mochten blazen. En dit was tot een altoosdurende inzetting.

Het woord altoosdurend draagt hier de betekenis van “een door God gesteld einde”. We zien dit vanuit de gedachte dat de gehele wet van God, gegeven door Mozes, tot een einde kwam met de komst van Jezus. Alle instellingen van het verbond dat God met de Israelieten maakte, ten tijde van Mozes kwam tot een einde met de “volmaakte offerande” die Christus maakte aan het kruis.
(Jer. 31: 31- 34; Hebr. 9: 15- 17)

7. En wanneer gij in uw land ten strijde trekt tegen de vijand die u benauwt, dan zult gij op de trompetten een signaal blazen, waardoor gij in gedachtenis gebracht zult worden voor het aangezicht van de Here, uw God, zodat gij van uw vijanden verlost zult worden.

In deze woorden zien we hoe Israel een bemoediging meekrijgt.
Een bemoediging om, als zij in het land Kanaan zouden wonen, en ze zouden ten strijde trekken tegen een vijand die hen benauwde, dat er dan op de trompetteen een signaal geblazen zou worden.
Dit was ter gedachtenis om hen voor het aangezicht des Heren, zodat zij van de vijand verlost zou worden.

8. Ook op uw vreugdedagen, op uw feesten en op uw nieuwemaansdagen zult gij een stoot op de trompetten geven bij uw brandoffers en vredeoffers; zij zullen u dienen om u voor het aangezicht van uw God in gedachtenis te brengen; Ik ben de Here, uw God.

Als laatste krijgen de Israelieten de opdracht om op de trompetten te stoten, blazen, op de vreugdedagen, de feesten en op de nieuwemaansdagen.

Vreugdedagen:
08057 simchah
1) vreugde, blijdschap, vrolijkheid
1) blijdschap, vreugde, vermaak, plezier
1) vreugde (van God)
1) vrolijke afloop, gelukkige samenloop

Feesten:
04150 mowed
1) aangewezen plaats, aangewezen tijd, bijeenkomst, vergadering
Vergelijk:
- Numeri 28, 29

Nieuwe Maansdagen:
02320 chodesh
1) nieuwe maan, maand, maandelijks
1) de eerste dag van de maand
1) maand (volgens de maanstanden)

Zo zien we dat deze twee trompetten een belangrijke plaats innamen in de gemeenschap van Israel onder het oude verbond. Het was in eerste instantie vooral betrokken bij de tabernakel, de trompet werd geblazen bij opbreken van de legerafdelingen, maar het werd ook gebruikt bij het samenroepen van de gemeenschap, de leiders en de stamhoofden. En daarnaast werden de trompetten gebruikt bij vreugdedagen, feestelijkheden en nieuwe maansdagen.

En zo werd het gebruik van deze twee trompetten een belangrijk instrument voor het volk van Israel onder Mozes. In de eerste plaats, ten tijde van de tabernakel, bij het opbreken van de tabernakel. Anderzijds zien we de trompetten gebruikt worden als een altoosdurende instelling voor het samenroepen van de gemeente, de stamhoofden en de leiders. Daarnaast waren de trompetten gegeven voor speciale dagen en gelegenheden, door God aangegeven.

Naast de trompetten zien we ten tijde van Mozes ook nog een gebruik van een jubelhoorn en van de sjofar.

De jubelhoorn. (Hoorn of ramshoorn)

Het woord vertaald “de hoorn” of “jubeljaar” komt 27 keer voor.
-Exodus, 1 keer.
-Leviticus, 18 keer.
-Numeri, 1 keer.
-Jozua, 5 keer.

In Leviticus en Numeri wordt het altijd vertaald als “een jubeljaar”. (NBG)

In Exodus en in Jozua wordt het vertaald als “de hoorn”. (NBG)

Het komt van het woord “yowbe of yobel” en dit woord betekent, 1) ram, ramshoorn, trompet, 2) ram (alleen in combinatie), 3) ramshoorn, trompet, en 4) jubeljaar (gekenmerkt door het blazen op de ramshoorn)

Ex. 19:
10 En de Here zeide tot Mozes: Ga tot het volk; heilig hen heden en morgen, en laten zij hun klederen wassen.
11 En tegen de derde dag zullen zij gereed zijn, want op de derde dag zal de Here nederdalen voor de ogen van het gehele volk op de berg Sinai.
12 Daarom zult gij het volk buiten een bepaalde kring houden en zeggen: Wacht er u voor de berg te bestijgen, of maar de voet ervan aan te raken; ieder die de berg aanraakt, zal zeker ter dood gebracht worden.
13 Geen hand zal hem aanraken, want dan zal men zeker gestenigd of met pijlen doorschoten worden; hetzij dier hetzij mens, hij zal niet blijven leven. Eerst bij de langgerekte toon van de hoorn mogen zij de berg bestijgen.

Jozua 6:
1 Intussen had Jericho de poort gesloten; het was volkomen gesloten voor de Israelieten; niemand kon daar uit of in gaan.
2 En de Here sprak tot Jozua: Zie, Ik geef Jericho met zijn koning, de krachtige helden, in uw macht.
3 Gij moet om de stad heen trekken, terwijl alle krijgslieden eenmaal om de stad heen gaan;
4 Zo moet gij zes dagen doen, terwijl zeven priesters zeven ramshorens voor de ark uit dragen. Maar op de zevende dag moet gij zevenmaal om de stad heen trekken en de priesters zullen op de horens blazen.
(Zie ook vers, 5, 6, 8 en 13)

In bovenstaande passages zien we dan nog een tweede gebruik in het oude Israel, er werd op horens geblazen ten tijde van het bestijgen van de berg, het jubeljaar en tijdens de intocht van Jericho.

Sjofar

In het oude Israel werd er gebruik gemaakt van de Sjofar, gemaakt van de hoornen van een ram, maar ook van geitenbokken en antilopen.

De eerste keer dat we dit woord tegenkomen is in Exodus 19, de tekst waar we eerder naar refereerden.

Exodus 19:
14 Toen daalde Mozes de berg af naar het volk; hij heiligde het volk en zij wiesen hun klederen.
15 En hij zeide tot het volk: Weest over drie dagen gereed, nadert niet tot een vrouw.
16 En het geschiedde op de derde dag, toen het morgen werd, dat er donderslagen en bliksemstralen en een zware wolk op de berg waren en zeer sterk bazuingeschal, zodat al het volk dat in de legerplaats was, beefde.

Dit woord vertaald “Sjofar” word 72 keer gebruikt in het oude Testament, de eerste keer in Exodus, de laatste keer in Zacharia.

In dit woord zien we dat de hoornen om bazuingeschal te maken werden gemaakt van de hoornen van rammen, bokken of antilopen.

Laatste gedachten:

Zoals we nu in dit artikel hebben gezien, trompetten, de jubelhoorn en de sjofar, waren al vroeg in de geschiedenis van Israel een feit. Al deze instrumenten hadden een belangrijk doel. Doelen specifiek door God aangegeven.

Nee, het was niet zo dat de Israelieten zomaar zelf konden kiezen.
Al deze zaken werden door God beschreven en duidelijk aangegeven.